Bystrzyca Kłodzka – polskie Carcassonne

Bystrzyca Kłodzka jest miastem w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w widłach rzek Bystrzycy i Nysy Kłodzkiej, na wysokości 360 m. n.p.m. Miasto to w pełni zachowało swój układ urbanistyczny wywodzący się z czasów średniowiecznych i posiada kompleks rzadko spotykanych fortyfikacji w Polsce. Jego obszar ograniczony murami miejskimi liczył niegdyś prawie 5 ha i przybrał kształt zniekształconego owalu. W Bystrzycy Kłodzkiej zachowały się obecnie niemal w całości średniowieczne mury obronne z trzema wieżami: Basztą Rycerską, Basztą Kłodzką i Bramą Wodną.

Ze względu na swoją oryginalność oraz zachowanie średniowiecznych murów miejskich i starej zabudowy Bystrzycę Kłodzką często nazywa się „polskim Carcassonne”.

Bystrzyca Kłodzka posiada jedną z najpiękniejszych panoram miejskich, prezentującą ciekawy styl zabudowy tarasowej. Wyjątkowy widok na miasto można obejrzeć z prawego brzegu Nysy Kłodzkiej. Wiele uliczek i zaułków łączących okolice rynku z dolinami obu rzek zbudowano w postaci stromych przejść, niekiedy wiodących po kamiennych stopniach.

Obraz zatytułowany „Bystrzyca Kłodzka”, namalowany w 1959 roku przez Antoniego Teslera, ukazuje widok rozciągający się od rzeki Bystrzycy w kierunku kamienic na starym mieście. Kadr obrazu został wykonany w zaułku malarzy w Bystrzycy Kłodzkiej, u styku dwóch rzek Bystrzycy i Nysy Kłodzkiej, pomiędzy ulicami Międzyleśną i Floriańską. Na obrazie prezentują się dwie stare kamienice, które swoimi gabarytami zajmują większą część płótna, w tle widoczne są fragmenty dwóch wież. Po prawej stronie znajduje się czworoboczna murowana wieża z kamienia i cegły, pokryta dachem czterospadowym – to zachowany fragment średniowiecznego „wójtostwa”. Po lewej stronie widzimy okazały element średniowiecznych murów – Bramę Wodną.

Malowniczość i wyjątkowość Bystrzycy Kłodzkiej przyciąga do miasta nie tylko malarzy, ale także fotografików i reżyserów. W 1960 roku Kazimierz Kutz realizował tutaj plenerowe zdjęcia do swego filmu Nikt nie woła. W Bystrzycy Kłodzkiej kręcono również sceny do filmów i seriali:

•  „Pierwszy dzień wolności” (reż. Aleksander Ford, 1964)
• „Czterej pancerni i pies”(reż. Konrad Nałęcki, 1966)
• „Nowy Jork, czwarta rano” (reż. Krzysztof Krauze, 1988)
• „Boża podszewka” (reż. Izabella Cywińska, 1997)
• „Sezon na leszcza” (reż. Bogusław Linda, 2000)
• „Stacja” (reż. Piotr Wereśniak, 2001)

Antoni Tesler (1898 Krzeszowice – 1972 Warszawa) w latach 1921–1925 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Wojciecha Weissa i Stanisława Kamockiego. W latach 1926–1929 studiował w Paryżu na prestiżowej uczelni Conservatoire National des Arts et Métiers. Dyplom obronił w 1929 roku, dostał nagrodę oraz stypendium im. Kellermana. Uprawiał malarstwo sztalugowe, krajobrazowe, portret i martwą naturę oraz emalierstwo. Otrzymał brązowy medal w 1928 roku i srebrny w roku 1929 na międzynarodowych wystawach biżuterii artystycznej w Paryżu. W latach 1930–1938 mieszkał w Maroku. W 1939 roku przyjechał do Warszawy. Podczas powstania warszawskiego cały jego dorobek artystyczny uległ zniszczeniu. Po wojnie tworzył cykle malarskie: „Pejzaż marokański”, „Krajobraz dolnośląski”, „Śladami Żeromskiego”, „Frombork”, „Uzdrowiska polskie”, „Moja Starówka”, „Ziemie Odzyskane”, „Mazury”, „Kwiaty”. Był członkiem Grupy Zachęta, łączącej twórców programowo hołdujących realizmowi.

Opr. Marta Grzeszczak-Szyszka